Thun liên hàm là gì? Tại sao cần phải đeo thun liên hàm?

Thun liên hàm là một trong các loại dây chun được sử dụng trong quá trình chỉnh nha. Tuy nhiên, loại khí cụ này liệu có phù hợp với tất cả tình trạng răng? Người niềng răng phải lưu ý thế nào khi đeo thun liên hàm? Tất cả thắc mắc được giải đáp ngay trong bài viết dưới đây.

1. Thun liên hàm niềng răng là gì?

Thun liên hàm là một vòng cao su có độ đàn hồi cao, thường được móc trực tiếp trên các móc có sẵn của mắc cài, hoặc trong nhiều trường hợp có thể gắn vào minivis để điều chỉnh răng.

Loại thun này tạo ra lực kéo ổn định, giúp răng di chuyển về đúng vị trí mong muốn. Nhưng với một số tình trạng không cần thiết, bệnh nhân không cần phải đeo thun liên hàm.

Đa phần khí cụ này được ứng dụng phổ biến trong niềng răng mắc cài thường*, nhằm cải thiện vấn đề:

• Răng khểnh một bên hoặc 2 bên.
• Răng mọc chếch quá cao trên xương hàm.
• Răng mọc lệch.
• Răng mọc chìa ra trước, sau.
• Khớp cắn hở.
• Khớp cắn đối đầu (khớp cắn đối đỉnh).

*Đối với niềng răng mắc cài tự buộc, nhờ có nắp trượt tự động thông minh nên phương pháp này không cần dùng đến thun liên hàm. 

2. Tác dụng của thun liên hàm khi niềng răng

Khi niềng răng, nhờ có lực kéo của hệ thống dây cung và mắc cài, mà răng được trở về vị trí mong muốn. Tuy nhiên, lúc này răng chỉ thẳng hàng ở mỗi cung hàm riêng biệt, trong khi nguyên tắc của chỉnh nha là đảm bảo đường giữa chuẩn, khớp cắn không có sai lệch giữa hàm trên và hàm dưới. 

Để đáp ứng điều này, cách tốt nhất là sử dụng thun liên hàm với các sợi thun được gắn vào mắc cài giúp tạo ra lực kéo vừa phải, đưa các răng về đúng vị trí, đồng thời khôi phục khớp cắn chuẩn, để cải thiện chức năng nhai tốt hơn. 

3. Giai đoạn niềng răng nào cần đeo thun liên hàm?

Trên thực tế, thời gian đeo thun ở mỗi người là khác nhau do phụ thuộc vào tình trạng răng, khớp cắn, cũng như tốc độ răng dịch chuyển. 

Cụ thể là có người đeo ngay khi vừa niềng răng nhưng có người thì sau 4 – 5 tháng chỉnh nha mới bắt đầu đeo. Như vậy, để xác định chính xác thời gian đeo thun, bệnh nhân nên đi khám sớm với bác sĩ. Thông qua chụp phim và chẩn đoán tổng quát, bác sĩ có thể dự đoán khi nào nên đeo thun liên hàm và đeo trong bao lâu để đạt được kết quả tốt nhất. 

4. Đeo thun liên hàm có đau không?

Vào những ngày đầu đeo thun, người bệnh có thể cảm thấy vướng víu, đau nhức răng và khó chịu mỗi khi ăn uống. Khi đó, tuyệt đối không được tháo chun liên hàm vì điều này khiến thời gian niềng răng kéo dài, đồng thời tăng cảm giác đau hơn khi đeo lại vào lần sau. 

Cách tốt nhất là bệnh nhân nên tập làm quen, khi răng đã di chuyển dần dần thì tình trạng đau không còn nữa. Ngoài ra, để cơn đau được thuyên giảm nhanh chóng, không ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày thì người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về chế độ ăn uống, chăm sóc răng sau đeo thun phù hợp nhất.

5. Thun kéo liên hàm có mấy loại?

Dựa vào kế hoạch chỉnh nha của bác sĩ cho từng trường hợp; bác sĩ phải kéo răng nhiều hay ít mà có thể lựa chọn loại thun liên hàm phù hợp. Hiện tại, có 3 dòng thun cơ bản được sử dụng phổ biến là:

Thun liên hàm loại 1: Được áp dụng trong trường hợp đóng khoảng giữa các khe hở của răng. Với thun liên hàm loại 1, bác sĩ móc thun từ vị trí răng nanh, răng hàm trên cho đến răng hàm dưới để tạo ra lực kéo vừa đủ. 

Thun liên hàm loại 2: Được sử dụng trong trường hợp phải nhổ răng với mục đích củng cố điểm neo. Với thun liên hàm loại 2, bác sĩ tiến hành móc thun từ răng hàm dưới đầu tiên cho đến răng nanh của hàm trên. 

Thun liên hàm loại 3: Được áp dụng trong trường hợp răng hàm dưới bị hở. Khi đó, thun liên hàm loại 3 giúp phần răng hàm trên được nâng lên, đồng thời phần răng hàm dưới được rút lại.

6. Cách đeo thun liên hàm khi niềng răng

Chun liên hàm là khí cụ phải được thay đổi mỗi ngày. Vì vậy, sau khi được bác sĩ hướng dẫn đeo thun liên hàm lần đầu thì người niềng răng hãy ghi nhớ và áp dụng cách đeo chuẩn vào lần sau. Cụ thể, các bước gắn thun liên hàm vô cùng đơn giản. Đầu tiên, hãy đứng trước gương và mở miệng thật to. Dùng một tay hoặc cả hai tay kéo dây thun ra, sau đó đặt thun vào đúng vị trí đã được bác sĩ hướng dẫn trước đó.

Thực hiện thao tác trên đây vài lần, chắc chắn bạn có thể thuần thục hơn và dễ dàng tự thay chun liên hàm tại nhà mà không cần đến gặp bác sĩ. Tuy nhiên, cần bỏ túi một số lưu ý khi đeo thun liên hàm sau để mang lại hiệu quả tốt nhất: 

• Đeo dây thun liên hàm theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường là phải đeo trong vòng 20 giờ kể cả trong giấc ngủ. 
• Tháo dây thun khi ăn uống và vệ sinh răng miệng để tránh thun bị đứt, gây đau và chảy máu răng. 
• Mỗi ngày, bạn nên thay dây thun 2 – 3 lần, mỗi lần cách nhau 12 tiếng để đảm bảo độ đàn hồi. 
• Mang dây thun dự phòng khi ra ngoài để tránh tình trạng bị rơi, mất hoặc hỏng dây thun đang dùng. 
• Rửa tay sạch sẽ khi đeo hoặc tháo thun liên hàm.  
• Bảo quản dây thun cẩn thận, không được đặt ở khu vực ẩm ướt, có ánh nắng mặt trời trực tiếp. 
• Vệ sinh răng miệng 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm kết hợp bàn chải kẽ. Ngoài ra, cần sử dụng thêm tăm nước, chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ toàn bộ mảng bám, tránh tình trạng thun bị ố vàng. 
• Không tự ý dùng hai hoặc nhiều thun cùng lúc vì điều này ảnh hưởng xấu đến chân răng.
• Không há miệng quá to khi đeo thun vì có thể làm dây thun mất đi tính co giãn, dễ bị đứt và rơi vào bên trong miệng. 
• Chun liên hàm có nhiều màu khác nhau. Tùy vào nhu cầu và sở thích mà có thể lựa chọn màu sắc phù hợp hoặc chọn màu theo một dịp lễ hội nào đó. Ví dụ, vào dịp Giáng Sinh thì chọn màu xanh – đỏ cho dây thun, trong khi dịp Tết thì lựa chọn thun màu đỏ – vàng.

Qua bài viết trên đây, mong rằng các bạn đã có nhiều kiến thức bổ ích về dây thun liên hàm. Nhìn chung, đây là một loại khí cụ cần thiết trong chỉnh nha, giúp khớp cắn được cân đối và răng trở về đúng vị trí, nhờ đó răng đều, đẹp, đảm bảo chức năng nhai tốt hơn. Tuy nhiên, để nhận được hiệu quả như mong muốn thì người bệnh phải chú ý đeo thun  đúng cách, đồng thời vệ sinh và bảo quản cẩn thận theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bài viết liên quan: Tổng hợp các loại khí cụ niềng răng

Xem thêm: 
> Đặt thun tách kẽ răng làm gì, có đau không và 8 điều nên biết 
> Dây thun niềng răng là gì? Có tác dụng như thế nào? 
> Giai đoạn đóng khoảng trong niềng răng là gì, diễn ra thế nào?